Smartengeld: immateriële schade

Het berekenen van de hoogte van smartengeld is lang niet altijd eenvoudig. Het gaat immers om immateriële schade: schade die niemand kan zien. Hoe kun je een bedrag koppelen aan de fysieke pijn die u hebt vanwege het letsel? Of aan het verdriet dat u hebt omdat u door het letsel bijvoorbeeld uw werk niet meer kunt doen?
Pas als er een medische eindsituatie is, kan de definitieve hoogte van het smartengeld worden vastgesteld. Bij een medische eindsituatie is duidelijk of u genezen bent, of dat u nooit meer zal herstellen of voor een deel bent hersteld. Deze uitkomst is bepalend voor de rest van uw leven.

Er wordt bij het berekenen van de hoogte van het smartengeld naar meerdere zaken gekeken:

• Welk letsel heeft u opgelopen, hoe ernstig is het?
• Hoe oud bent u en wat waren uw plannen en mogelijkheden voor de toekomst?
• Hoe zwaar waren de medische behandelingen die u kreeg en wat was de duur ervan?
• Hoelang bent u opgenomen geweest in ziekenhuis en/of revalidatiekliniek?
• Hoelang duurt het voordat u hersteld zult zijn van uw letsel?
• Hoeveel pijn heeft u gehad en hoeveel pijn blijft u houden?
• Heeft u blijvende beperkingen overgehouden aan het ongeval?
• Zijn er zichtbare gevolgen van het letsel, zoals littekens of het niet meer functioneren van lichaamsdelen (bijvoorbeeld mank lopen)?
• Hebben deze zichtbare gevolgen invloed op uw sociale en professionele leven?
• Bent u arbeidsongeschikt geraakt en zo ja, voor welke termijn?

Wij brengen uw emotionele schade in kaart. U begrijpt waarschijnlijk wel dat het berekenen van de juiste hoogte van het smartengeld erg nauwkeurig moet gebeuren. Heeft u letselschade en wilt u ook uw smartengeld claimen? Neem contact op met Drost Letselschade voordat uw zaak verjaart. Wij zorgen ervoor dat u de schadevergoeding krijgt waar u recht op heeft, inclusief het smartengeld. Want daar heeft u, net als alle andere letselschadeslachtoffers, recht op.

Een immateriële schadevergoeding is een ander woord voor smartengeld. Het woord zegt het al: het is een vergoeding voor immateriële schade. Dit is schade die te maken heeft met uw welbevinden; dus psychische en emotionele schade. Deze schade is niet zichtbaar en kan niet direct in geld uitgedrukt worden. Dit is anders bij materiële schade, waarbij meestal wel snel duidelijk is wat de concrete schade is. Denk aan een kapotte auto, gescheurde kleding, medische kosten, studievertraging, etc. Overigens zijn er ook materiële schadeposten, zoals het verlies aan verdienvermogen, die lastig te berekenen kunnen zijn.U kunt een immateriële schadevergoeding claimen als u letselschade heeft opgelopen en een ander daarvoor aansprakelijk is (en deze aansprakelijkheid erkent). Het smartengeld is onderdeel van de totale schadevergoeding. Wilt u hier meer over weten? Neem dan gerust contact met ons op.

Smartengeld is een vergoeding voor alle pijn en al het leed dat u heeft moeten doorstaan vanwege uw letsel. Het is een zogenaamde immateriële schadevergoeding en is dus, naast de materiële schadevergoeding, onderdeel van de gehele schadevergoeding.

Lichamelijk letsel is de bekendste oorzaak waardoor recht op smartengeld ontstaat. Maar naast lichamelijk letsel kan er ook recht op smartengeld ontstaan bij (alleen) psychisch letsel. Ook shockschade kan recht op smartengeld geven. Voor toekenning van shockschade moet aan zware, uit rechtspraak voortgekomen, eisen worden voldaan.

Als Drost Letselschade uw letselschadezaak behandelt, dan wordt ook uw smartengeld verhaald op de aansprakelijke partij. De afwikkeling van uw schade gebeurt altijd in goed overleg met u, zodat u niet voor verrassingen komt te staan.

Als letselschadespecialist zijn we er blij mee dat er een stijgende lijn is te zien in de hoogte en frequentie van toegewezen smartengeldvergoedingen in Nederland.

In 2015 was er een record: een vrouw kreeg € 338.000,00 aan smartengeld uitgekeerd omdat haar arts de uitslag van het onderzoek (baarmoederhalskanker) over het hoofd zag. Toch blijft ons land wat achter bij andere landen: zo kunnen in Duitsland smartengeldbedragen oplopen tot € 700.000,00 bij ernstig fysiek letsel. In de Verenigde Staten kunnen smartengeldbedragen ook erg hoog oplopen. Daar staat tegenover dat het vangnet van sociale voorzieningen daar veel minder goed is. De smartengeld bedragen die in Nederland worden toegekend, staan in geen verhouding tot de hoge bedragen in de VS. Het is goed om u daar als slachtoffer wel van bewust te zijn.

Bent u benieuwd hoeveel smartengeld u zou kunnen ontvangen? Wij bepalen de hoogte van het smartengeld graag voor u. Want als u recht heeft op smartengeld, dan claimen wij het voor u. Hoewel het niet de pijn weg zal nemen, geeft het u de erkenning die u verdient. Natuurlijk zijn we u ook graag van dienst bij het berekenen van de totale schadevergoeding.

In de praktijk blijkt dat vooral in strafzaken slachtoffers hogere schadevergoedingen voor immateriële schade krijgen. Toch gaan de schadevergoedingen die civiele rechters toewijzen ook omhoog.

Een slachtoffer van een ernstige mishandeling (het slachtoffer liep blijvend hersenletsel op, waardoor het voor altijd afhankelijk werd van intensieve verpleging en begeleiding) kreeg in 2020 € 350.000,00 aan smartengeld toegewezen.

Een bedrag van € 250.000,00 werd door een Nederlandse strafrechter toegewezen aan een slachtoffer dat in 2017 in Groningen door vijf kogels werd geraakt en hierdoor een hoge dwarslaesie opliep.

In 2015 kende de rechter een vuurwerkslachtoffer € 200.000,00 aan smartengeld toe.

Een uitzonderlijk hoog smartengeldbedrag dat door een civiele rechter werd toegekend, bedraagt € 110.000,00. In deze zaak ging het om een jongeman die zwaar getraumatiseerd was geraakt door een mislukte besnijdenis toen hij twee jaar oud was.

Na een bedrijfsongeval of verkeersongeval (zoals een auto-ongeluk of aanrijding) wordt er vaak smartengeld toegekend. Tenminste, als een andere partij aansprakelijk is voor dit ongeval. Ook als een verkeersongeval voor een deel de schuld is van een ander en door die ander (of diens verzekeraar) voor dat deel aansprakelijkheid wordt erkend, kan het slachtoffer voor dat deel smartengeld claimen.

Bent u als wandelaar aangereden door een motorvoertuig of heeft u een aanrijding op de fiets gehad? Dan heeft u vrijwel altijd recht op smartengeld – ook als het ongeval uw eigen schuld was. Als wandelaar of fietser wordt u namelijk gezien als ‘zwakke verkeersdeelnemer’. Omdat u kwetsbaar bent, hoeft uw schuld niet bewezen te worden maar is de bestuurder van het motorvoertuig in beginsel aansprakelijk voor uw schade.

Als de andere partij aansprakelijk is en de schade het gevolg is van het ongeval, heeft u recht op een schadevergoeding. En zoals we al eerder vertelden; het smartengeld is onderdeel van de schadevergoeding. Om het smartengeld te berekenen, putten wij uit onze eigen jarenlange ervaring. Ook houden we de criteria van de ANWB Smartengeldgids aan. Daarbij kijken we onder meer naar uw persoonlijke situatie en naar soortgelijke zaken. Dit zal uiteindelijk de hoogte van uw vergoeding bepalen. De hoogte van smartengeld na een ongeluk vinden veel Nederlanders laag. Dit kan mede komen door de torenhoge smartengelduitkeringen in Amerika.

Hoe zit het met schadevergoeding en de belasting? Is smartengeld belastingvrij? Hier is niet eenvoudig ‘ja’ of ‘nee’ op te antwoorden. In principe hoeft u geen belasting te betalen over smartengeld, maar het hangt wel af van de hoogte ervan. We proberen het u zo duidelijk mogelijk uit te leggen.

Smartengeld en vermogensbelasting
Smartengeld is een vergoeding van schade, geen bron van inkomsten. In principe hoeft u hierover dus ook geen inkomstenbelasting te betalen. Deze schadevergoeding geeft u dus niet op bij box 1 van de aangifte inkomstenbelasting.
Maar het smartengeld wordt wel gerekend tot uw vermogen. Om die reden moet u het smartengeld opgeven in box 3. Komt het totaal van uw vermogen, inclusief het smartengeld, boven de vrijstellingsgrens, dan betaalt u een vermogensrendementsheffing. Ofwel: u betaalt belasting over uw vermogen.

Smartengeld en inkomstenbelasting
Er zijn uitzonderingen: soms wordt smartengeld wél gezien als inkomen. Dit is het geval als de schadevergoeding afkomstig is van een ongevallenverzekering die een werkgever heeft afgesloten voor zijn werknemers. Meestal is dit het geval bij werknemers die werk verrichten met bepaalde veiligheidsrisico’s. Als een van de werknemers inderdaad letselschade oploopt en ook smartengeld krijgt, wordt deze uitkering gezien als inkomsten uit arbeid.
In de meeste gevallen wordt de inkomstenbelasting al ingehouden op de uit te keren schadevergoeding. De vergoeding is dan dus een nettobedrag, waardoor deze vergoeding ook niet in box 1 opgegeven hoeft te worden. Wordt de ongevallenuitkering bruto uitgekeerd, dan moet u deze wel opgeven in box 1.

Belastinggarantie
Soms oordeelt de Belastingdienst anders. Er moet dan toch inkomensbelasting worden betaald over de schadevergoeding. Om te voorkomen dat u deze belasting moet betalen, terwijl u daar eigenlijk geen rekening mee hield, wordt voorafgaand aan de afwikkeling van uw letselschade aan de verzekeraar gevraagd een belastinggarantie af te geven. Dit moet gebeuren voordat de eindafwikkeling van de schade aan bod is. Als letselschadespecialist regelen wij dit voor u.
Is de belastinggarantie op tijd afgegeven en wordt uw schadevergoeding achteraf alsnog door de fiscus belast op basis van box 1, dan moet u dat onmiddellijk melden aan de verzekeraar en voert de verzekeraar de bezwaarprocedure voor u. En wordt u in deze procedure in het ongelijk gesteld? Dan betaalt de verzekeraar de verschuldigde belasting alsnog aan de Belastingdienst. Heeft u hier vragen over? Neem gerust contact met ons op.

Door een ongeval kunt u fysiek letsel oplopen en ook psychische klachten krijgen. Psychische schade kan ook ontstaan zonder lichamelijk letsel. Denk maar aan een militair die door zijn uitzending naar een oorlogsgebied een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) oploopt. Hij blijft de heftige gebeurtenissen of nare beelden telkens weer in zijn gedachten zien en heeft bijvoorbeeld nachtmerries, slaapproblemen, concentratieproblemen, of vertoont roekeloos gedrag. Dit voorbeeld van psychisch letsel ontstaat zonder voorafgaand fysiek letsel.

Dit is ook het geval bij een burn-out. Deze vorm van psychisch letsel kan ontstaan door een nare gebeurtenis, het hebben van ernstige problemen of door te veel stress op het werk en/of thuis.Hoewel psychisch letsel niet te zien is aan de buitenkant, zijn de gevolgen soms zeer groot. Psychische schade beïnvloedt vaak het hele leven. Zowel uw werkzaamheden als uw sociale leven hebben te lijden onder dit letsel. Vaak is het niet eens meer mogelijk om te werken door bijvoorbeeld PTSS of een burn-out.

Als u een burn-out of PTSS heeft opgelopen door uw werk, dan kan uw aandoening onder een beroepsziekte vallen. Mogelijk kunt u dan uw werkgever aansprakelijk stellen voor uw psychische schade. Bij erkenning van aansprakelijkheid kunt u dan een schadevergoeding claimen voor uw materiële schade, zoals het verlies van inkomen. Ook kunt u dan aanspraak maken op smartengeld voor uw psychische schade. En dat is uw goed recht. Want door uw psychische schade heeft u verdriet en vaak minder levenslust.

Smartengeld Defensie
Bent u (voormalig) defensiemedewerker en heeft u een PTSS gekregen door uw werk voor Defensie? Dan heeft u in principe recht op smartengeld van Defensie. Krijgt u als veteraan een Militair InvaliditeitsPensioen (MIP), dan krijgt u meestal ook een bijzondere invaliditeitsverhoging (BIV). De BIV is in dit geval het smartengeld. Krijgt u geen BIV, dan moet er alsnog smartengeld worden vastgesteld en uitgekeerd aan u.