Maandelijks schrijft één van de letselschade-experts van Drost Letselschade een persoonlijke column over zaken en ervaringen rond de letselschade-praktijk. Deze maand een bijdrage van Dorien Hulst, NIVRE register-expert.

Dorien HulstAansprakelijkheid ouder jegens eigen kind

Recent werd er een bijzondere uitspraak gedaan over onrechtmatig handelen van een ouder jegens het eigen kind. Over dergelijke zaken wordt, gezien de gevoelige materie, niet vaak geprocedeerd. Daarom valt deze uitspraak des te meer op.
In voornoemde zaak heeft de rechtbank Gelderland (RBGEL 100918) geoordeeld dat een moeder tekort schiet in de ouderlijke zorgplicht door onvoldoende toezicht op de naleving van instructies aan haar kind. Zij is dan ook aansprakelijk te achten voor de gevolgen hiervan.

De casus is als volgt. Een moeder is met haar op dat moment zesjarige dochter op bezoek bij vrienden. Haar dochter en het vijfjarige kind van degenen bij wie ze op bezoek zijn, willen graag de paarden, die op een nabij gelegen weiland staan, een appel voeren. Moeder geeft hiervoor toestemming aan haar dochter. Hierbij geeft ze wel aan dat ze niet de wei, waar de paarden in staan, in mogen gaan.
Na het avondeten zijn de twee kinderen naar de wei gelopen om de paarden aan appel te voeren. De kinderen is tweemaal te verstaan gegeven dat zij niet bij de paarden in de wei mochten komen. Op de naleving van de instructies is niet toegezien. Het kind van zes is toch het weiland met de paarden ingegaan en is daar door een van de paarden tegen het hoofd getrapt. Met als gevolg ernstig traumatisch schedel- en hersenletsel.
De moeder verwijt zichzelf namens haar dochter dat zij tekort geschoten is in haar ouderlijke zorgplicht.

De rechtbank overweegt dat een ouder de zorg en verantwoordelijkheid heeft voor de veiligheid van het kind en ook de plicht heeft om het kind te behoeden voor gevaar. Een ouder moet ook de ontwikkeling van de persoonlijkheid van het kind te bevorderen en het kind opvoeden. Hierbij zal een ouder het kind de nodige vrijheid en zelfstandigheid moeten geven, zodat het kind zich kan ontwikkelen. Hierbij zal het kind onvermijdelijk aan bepaalde risico’s worden blootgesteld. In beginsel is het aan de ouder om te bepalen welke risico’s voor zijn/haar kind wel en welke niet aanvaardbaar zijn. De rechter heeft deze beoordelingsvrijheid te respecteren. Dit betekent echter niet dat een keuze van een ouder niet onrechtmatig kan zijn. Door de beoordelingsvrijheid van de ouder is de drempel van de aansprakelijkheid wel verhoogd.

Met inachtneming van het bovenstaande wordt dit geval beoordeeld. Dieren zijn gevaarlijk vanwege hun eigen energie en vanwege hun onberekenbaarheid. Dit geldt des te meer voor paarden, die door hun grootte en gewicht, zeker voor een klein kind, een ernstig veiligheidsrisico vormen. Moeder heeft dit gevaar ook erkend, door haar kind tot twee keer toe de instructie te geven dat zij niet bij de paarden in de wei mocht komen.
Gezien de jonge leeftijd van het kind kon niet worden verwacht dat zij zich voldoende bewust was van het gevaar van een paard. Ook het vermogen van het kind om de instructies van haar moeder op te volgen, mocht gezien haar leeftijd, beperkt worden geacht.

De rechtbank acht het gevaar en de voorzienbare gevolgen van een ongeval zo ernstig en de veiligheidsmaatregel zo ontoereikend, dat dit nalaten van moeder zo onzorgvuldig wordt geacht, dat zij daartoe in redelijkheid niet had kunnen komen. Moeder had de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van haar dochter niet over moeten laten aan haar dochter, zij had zelf op de naleving van haar instructies moeten toezien.

Conclusie van de rechtbank is in dit geval dat de moeder tekort is geschoten in haar ouderlijke zorgplicht door onvoldoende toezicht op de naleving van de instructies aan haar kind. Als gevolg hiervan is er sprake van onrechtmatig handelen van de moeder jegens haar eigen kind.
Zoals eerder aangegeven wordt er niet vaak in dergelijke zaken geprocedeerd. Afgewacht zal moeten worden of er vergelijkbare uitspraken zullen volgen.