Meer smartengeld toegekend in 2018

Slachtoffers van een misdrijf, ongeval of medische misser krijgen steeds hogere vergoedingen voor psychische schade. Na jaren stagnatie is het hoogste smartengeldbedrag gestegen tot 250.000 euro, een ton meer dan vier jaar geleden. Dat blijkt uit uitspraken van rechters die opgenomen zijn in het ANWB Smartengeldboek.

Dertig jaar geleden was het hoogste smartengeldbedrag dat een rechter toekende nog 136.000 euro, aan een man die met hiv besmet raakte na gebruik van een verkeerde injectiespuit in het ziekenhuis, en overleed. Pas 25 jaar later kreeg een slachtoffer van een verkeersongeval voor het eerst een hoger bedrag (150.000 euro).

De laatste jaren zijn bedragen toegekend van 200.000 tot 250.000 euro. Dat ging onder meer om slachtoffers van zware mishandelingen en een brandbom. Rechters vinden dat de smartengeldbedragen in Nederland te lang op hetzelfde niveau zijn gebleven. Daarom leggen ze de lat aanzienlijk hoger.

Met de tijd mee

Siewert Lindenbergh, hoogleraar privaatrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, vindt dat een goede ontwikkeling. ,,De grootste winst is erkenning van het leed en de waardering van dat leed in geld. Rechters zijn lange tijd bescheiden en terughoudend geweest. Ze beseffen dat ze met de tijd mee moeten en laten dat ook zien.’’

Het onlangs verschenen ANWB Smartengeldboek voor 2019 bevestigt de trend. Er valt een voorzichtig stijgende lijn waar te nemen in de hoogte en frequentie van toegewezen schadevergoedingen voor immateriële schade. Advocaten, verzekeraars en rechters gebruiken de gids met 2200 gerechtelijke uitspraken als leidraad. Ze kijken naar vergelijkbare zaken in het verleden om de hoogte van smartengeldbedragen – met inflatiecorrectie – te bepalen.

De samenstellers van het boek waarschuwen overigens dat het lastig is om op basis van hun data van een trend te spreken. Dat komt volgens hen vooral door het geringe aantal uitspraken over smartengeld. Verreweg de meeste zaken worden tussen de betrokken partijen geschikt, dan volgt er geen uitspraak om te analyseren. De belangrijkste stroom aan gerechtelijke uitspraken waarin sprake is van smartengeld, komt van de strafrechter.

Affectieschade

Sinds 1 januari is de Wet affectieschade in werking getreden. Naasten van slachtoffers hebben daarin ook recht gekregen op smartengeld. Dat geldt in principe alleen voor familieleden in de eerste graad van slachtoffers die ernstig blijvend letsel opliepen, of overleden zijn als gevolg van een fout van iemand anders. De uitkering is een vastgesteld bedrag van 12.500 of 20.000 euro. Hoe vaak de rechter vergoedingen voor affectieschade zal toewijzen, vinden de samenstellers van het Smartengeldboek moeilijk te voorspellen.

Onderzoeksbureau MoneyView verwacht dat de invloed van de Wet op de schadelast groot genoeg is om zijn weerslag te krijgen op de premie van aansprakelijkheidsverzekeringen. De AVP had al een belangrijk aandeel in de sterke stijging van de consumentenprijzen in de categorie ‘overige verzekeringen’ van het CBS. In september 2018 sprak MoneyView die verwachting al uit op basis van onderzoek naar de trends en ontwikkelingen op het gebied van aansprakelijkheidsverzekeringen.

BRON: AD.nl en AMweb