Zijn er alternatieven voor chroom-6-houdende verf?

Chroom-6-verf zal nog even gebruikt blijven worden. Alternatieven voor een verf met daarin de kankerverwekkende stof chroom-6 zijn niet zomaar toepasbaar, zegt hoogleraar corrosietechnologie Arjan Mol. Volgens hem moet nog veel kennis worden opgedaan. Het dagblad Trouw stelde hem onlangs enkele vragen naar aanleiding van zijn onderzoek naar alternatieven voor chroom-6-houdende verf.

De Nederlandse luchtmacht gebruikt bij het onderhoud van sommige vliegtuigen en helikopters nog altijd een verf met daarin de kankerverwekkende stof chroom-6. Een nieuwe grondverf – een zogeheten high solid primer – bevat zelfs twee keer zo veel van de giftige stof als een oude variant van de verf, bleek uit recent onderzoek van het actualiteiten¬programma ‘Nieuwsuur’. Hoewel Defensie volgens het arbobesluit wettelijk verplicht is om chroom-6-houdende verf waar mogelijk te vervangen, slaagt de Nederlandse luchtmacht er niet in de giftige stof helemaal uit de werkplaats te verbannen. Vier vragen hierover aan Arjan Mol:

Waarom zit er soms nog chroom-6 in een verf?

“Een chromaathoudende coating biedt een heel goede bescherming tegen corrosie, voor ijzer en staal ook wel roesten genoemd. De stof heeft een zelfherstellend karakter: bij een beschadiging in de verf lost het chromaat op in water en vormt een laagje in de kras dat ervoor zorgt dat het onderliggende metaal niet gaat corroderen. Chroom-6 heeft zich al tientallen jaren bewezen als een stof die de levensduur van een vliegtuig verlengt. Componenten die lastig te inspecteren zijn, zoals de binnenzijde van vliegtuigonderdelen, krijgen nog altijd een laagje met daarin chromaat. Daarmee heb je vele jaren bescherming.”

Maar chroom-6 is giftig, zijn er alternatieven?

“De buitenzijde van vliegtuigen bedoeld voor de burgerluchtvaart wordt al geschilderd met een chroomaatvrije verf. De bulk van het materiaal is hetzelfde maar het ingrediënt dat de corrosie moet tegengaan is nu gebaseerd op een ander stofje dat niet slecht is voor mens en milieu. Vliegtuigmaatschappijen gebruiken dit alternatief inmiddels jaren en er zijn geen problemen mee.”

Begrijpt u dat de Nederlandse luchtmacht toch verf met chroom-6 gebruikt?

“Hoewel er parallellen zijn te trekken tussen de burgerluchtvaart en Defensie kan ik me voorstellen dat vliegtuigen en helikopters van de luchtmacht aan andere condities worden blootgesteld. Daarom valt er denk ik wel iets te zeggen voor een gefaseerde overstap op chromaatvrije toepassingen. (Bij nieuwe toestellen zoals de JSF en helikopter NH-90 is alle verf al chromaatvrij, red). We moeten er zeker mee aan de slag, maar moeten ook nog veel kennis opdoen van alternatieven voor chroom-6, bijvoorbeeld op het gebied van levensduur. Testen in een lab kunnen wel een indicatie geven, maar uiteindelijk geeft de praktijk uitsluitsel.”

Hoe kan Defensie ervoor zorgen dat ze chroom-6-vrij wordt?

“Het lijkt me goed dat alle partijen de handen ineenslaan om aan een definitieve oplossing voor chromaathoudende coating te werken. Daarvoor heb je niet alleen leveranciers en afnemers nodig, maar ook onafhankelijke kennis. Bij de TU Delft zijn we denk ik wereldwijd gezien een voorloper als het gaat om onderzoek naar alternatieven voor chroom-6. Nee, contacten met Defensie hebben helaas nog niet geleid tot concrete samenwerking op dit gebied. Maar dat kan snel, ik zou daar een voorstander van zijn.”

BRON: dagblad Trouw