Jansen Steur: ‘Er zat een schroefje los bij mij’

De eerste dag van de strafzaak tegen de omstreden oud-neuroloog Ernst Jansen Steur verliep maandag aanvankelijk in een traag tempo, maar eindigde voortvarend. Het werd een boeiende zitting in Almelo. Daar moest de oud-neuroloog zich voor de rechtbank verantwoorden voor onder meer diefstal en valsheid in geschrifte. Ter zitting kwam de ex-neuroloog tot een opmerkelijke vaststelling: “Er zat echter in die tijd een schroefje los bij mij.”

Al snel na de opening door rechtbankvoorzitter mr. Bordenga om half tien in de ochtend, moest deze alweer tot schorsing overgaan. Reden hiervoor was het geluid in de rechtszaal, dat te wensen overliet. Na een drietal verzoeken van de verdediging van Jansen Steur had de rechtbank vervolgens veel tijd nodig om tot een beslissing met betrekking tot deze verzoeken te komen. Toen dat eenmaal gebeurd was en ook de ruime lunchpauze achter de rug was, kon de voor maandag geplande behandeling van de feiten echter om half vier al worden afgesloten.

Twee gezichten

Jansen Steur lag in de strafzaak aanmerkelijk sterker onder vuur bij de rechters dan vrijdag, toen hij oog in oog stond met het Medisch Tuchtcollege. Maar net als enkele dagen eerder toonde hij ook nu twee gezichten. Vóór de middag maakte hij een tamme indruk en weerlegde hij nauwelijks de beschuldigingen waarvan hij werd verdacht. Waar voldoende bewezen kon worden geacht dat hij in de fout was gegaan, gaf hij dat ogenschijnlijk zonder moeite toe. Al gebeurde dat bij herhaling met de toevoeging van Jansen, dat het was gebeurd in een periode dat de medicijnverslaving hem in de greep had en hij onvoldoende de regie had over zijn zelfcontrole. En anderen waren er volgens hem te weinig in geslaagd hem ervan te overtuigen dat hij verkeerd bezig was.

Tijdens de zitting kwam er echter voldoende materiaal op tafel om aan te tonen dat wel degelijk diverse keren is geprobeerd hem bij te sturen. Maar de arts was in die tijd onverbeterlijk en sloeg diverse raadgevingen in de wind. Daarover meldde Jansen: “Het hoort bij verslaving dat je onvoldoende mogelijkheid hebt tot zelfcorrectie. En niemand heeft gezegd “je bent verslaafd, je zit in de val”. Wel later, maar dan heb je makkelijk praten.”

In belang van patiënten

De omstreden medicus zag echter ook geen aanleiding te stoppen met het op naam van collega’s, psychiaters en eigen patiënten uitschrijven van medicatie. Dat deed hij zowel voor eigen gebruik, als voor de verstrekking van medicatie uit zijn eigen ‘bureaula’ aan patiënten. Jansen Steur viel door de mand toen een apotheker grote vraagtekens plaatste bij een recept Dormicum, dat hij aanbood op receptenpapier van een collega neuroloog.

Strafkamer rechtbank Overijssel in Almelo ©foto Eric Brinkhorst

Over het ontvreemden en gebruiken van receptenpapier van collega-artsen en het misbruiken van de naam van willekeurige patiënten om voor zichzelf medicijnen uit te schrijven, merkte hij voor de rechtbank op: “Ik denk dat het andersom ook gebeurd is. Om dat nou diefstal te noemen… Als neuroloog zat ik in een maatschap en daarbinnen is een gemengd gebruik van elkaars receptenblokken niet ongebruikelijk. Maar ik begrijp wel dat het voor patiënten vreemd moet zijn te vernemen, dat ik hun naam heb gebruikt voor het verkrijgen van medicatie voor mezelf. Er zat echter in die tijd een schroefje los bij mij.”

Jansen Steur verzon ook scores voor medische tests die nooit werden afgenomen. “Ik heb het gedaan in het belang van mijn patiënten”, legde hij aan de rechtbank uit “en omdat het bedoeld was om ervaring op te doen met de werking van het middel.”

Verduistering van ruim 88.000 euro voor eigen gebruik

In het kader van de vermogensdelicten, waarvan hij wordt verdacht, moest Jansen Steur ook verklaren wat hem heeft bezield een extra rekening te openen voor de stichting Lewy Body Project, waarvan de bankafschriften bij hem zelf terecht kwamen. Via die door hem geopende extra rekening eigende Jansen Steur zich in totaal ruim 88.000 euro toe. Deze gelden waren eigenlijk bedoeld voor de stichting Lewy Body Project, die wetenschappelijk onderzoek uitvoert. Jansen Steur bewerkstelligende dat stortingen van de farmaceutische industrie op die door hem geopende rekening terecht kwamen. Opnames voor privégebruik werden van die rekening afgeschreven. Omdat de bankafschriften niet naar de penningmeester van de stichting werden gezonden, maar naar het huisadres van Jansen, kwam de verduistering pas laat aan het licht. Gevraagd naar de reden voor zijn handelen, antwoordde Jansen: “Omdat het gemakkelijk was. Achteraf kun je vaststellen dat het niet had gehoeven.” De 88.000 euro die hij verduisterde, heeft hij overigens inmiddels terugbetaald aan de stichting.

Ziekelijk afwijkend gedrag

Ook noemde Ernst Jansen Steur zich geruime tijd professor, terwijl hij dat niet was. Het stond zelfs op zijn receptenblok: “Prof. Dr. E.N.H. Jansen Steur”. Jansen verklaarde ter zitting: “Ook dat was afwijkend gedrag, dat ziekelijk is en een symptoom hoe pathologisch ik was.” Datzelfde gold volgens hem voor de toevoeging ‘Steur’ aan zijn achternaam.

Naarmate het proces maandag vorderde, leek Ernst Jansen Steur zich sterker te gaan voelen. Steeds meer kwam hij over als de man, die als geen ander wist hoe het in de medische wereld werkte en werkt. Hij liet zich vermoedelijk mede daarom niet verleiden tot schuldbekentenissen, als zijn verkeerde diagnoses aan de orde kwamen. “Op de een of andere manier ben ik er goed in geslaagd de façade op te houden, dat ik geen last van een verslaving had. Ik ben er nog steeds zeker van dat ik steeds handelde in het belang van mijn patiënten, en dat ik met de wetenschap van toen goede beslissingen heb genomen. Ondanks hoge doseringen medicijnen ben ik daartoe in staat geweest. Omdat mijn werk alles voor mij betekende en mijn passie was.

De afgelegde verklaringen brachten letselschade-expert Yme Drost, die de belangen van vele tientallen ex-patiënten behartigt, tot de ontboezeming: “De rechtbank heeft vandaag haarfijn gefileerd hoe geraffineerd Jansen Steur te werk ging. Dat geeft mij het idee, dat hij heel goed wist wat hij deed.”

Woensdag gaat strafzaak verder

De strafzaak gaat woensdag verder met de behandeling van de zaak van een ex-patiënte, die door een verkeerde diagnose van Jansen Steur en mogelijk onder invloed van verkeerd voorgeschreven medicatie, zelfmoord pleegde.